Calvinisme: verwondering over Gods soevereiniteit

Vandaag staat er in het ND op pagina 2 een interessant artikel met de titel Calvinisme maakt comeback in Amerika. Voor zover ik kan zien, heeft het woord 'calvinisme' bij ons in Nederland tegenwoordig niet echt een positieve klank. Bijzonder is het dan om te zien dat het calvinisme in Amerika juist steeds meer in de belangstelling staat. En terecht denk ik. Ik hoop en bid dat dit in Nederland ook gaat gebeuren.

Ik citeer een aantal zinnen uit het artikel:

Het calvinisme is onder Amerikaanse christenen bezig aan een comeback. In een tijd waarin allerlei zoekergerichte, marketinggerichte en opwekkingsgerichte kerkstromingen van zich doen spreken, ervaren velen de fermheid waarmee het calvinisme Gods soevereiniteit centraal stelt als weldadig.

Weldadig... De fermheid waarmee het calvinisme Gods soevereiniteit centraal stelt wordt door velen als weldadig ervaren. En ik denk dat ik wel begrijp waarom: Alleen bij een soevereine God kun je echt rust vinden. Bij een God die je vaak helemaal niet begrijpt en die je vaak helemaal niet kunt narekenen, maar die wel alles in de hand heeft en die geweldige beloften doet die Hij ook daadwerkelijk kan en gaat waarmaken - bij die God vind je echt rust. Dat ervaar je, als je het gaat zien, als een weldaad.

(...) onder de rader groeien steeds meer jonge voorgangers toe naar een geloof waarin een doortimmerde geloofsleer en diepgaande theologische doordenking centraal staan. Tegenover de nadruk die in evangelische kring wel wordt gelegd op de eigen verantwoordelijkheid van mensen om met hun geloof 'aan de slag' te gaan, benadrukken zij juist de uitverkiezing en de soevereiniteit van God.

Uitverkiezing? Maakt dat mensen niet erg passief? Blijkbaar niet! Hoewel we hier in Nederland dat wel kennen in een aantal kerkgenootschappen. Ik heb mezelf in de afgelopen maanden in de leer over de uitverkiezing verdiept. En hoewel het allerlei vragen oproept, heb ik ook geleerd om te buigen voor God die veel wijzer is dan ik, en die volkomen rechtvaardig is. En ik heb geleerd dat uitverkiezing goéd nieuws is: Er is niemand zo zondig of slecht dat hij zou kunnen zeggen dat hij niet gered kan worden. Juist de leer van de uitverkiezing geeft hoop, omdat het niet van de mens afhangt.

Een van hen is Joshua Harris, voorganger van de 3800 zielen tellende Covenant Life Church (letterlijk: Verbond Leven Kerk) in Gaithersburg (Maryland). Hij groeide naar eigen zeggen op in een 'zoeker-gerichte gemeente' en trad later toe tot een charismatische kerk. Hij dacht eigenlijk nooit na over zoiets als geloofsleer, geeft hij nu toe. Maar hij wist er genoeg van om te weten dat hij van calvinisten niets moest hebben. ,,Dat komt door mijn eerste ervaringen met hen. Zij presenteerden hun leer van de genade op een volstrekt genadeloze manier. Ze gedroegen zich kliekerig en arrogant. Daar wilde ik niet bij horen.''

Tja, misschien een spiegel ook voor ons hier in Nederland? O, laten we toch waken voor een zakelijke, verstandelijke benadering van deze dingen.

Deze opvattingen veranderden toen Harris kennismaakte met de boeken van John Piper - de meest vooraanstaande in leven zijnde Amerikaanse calvinist - en later ook gegrepen werd door de werken van de negentiende-eeuwse Engelse opwekkingsprediker Spurgeon. Dit veranderde zijn manier van geloven radicaal.

Ik herken dit. Ook ik ben door boeken en preken van John Piper (maar ook bijv. Martyn Lloyd-Jones) onder de indruk gekomen van de waarde van de gereformeerde cq. reformatorische theologie. En op dit moment lees ik het boek Tijd voor genade van Terry L. Johnson. Johnson laat daarin duidelijk zien dat de leer van het calvinisme niet alleen 'voer voor theologen' is, maar dat het werkelijk wat uitmaakt in het leven van elke dag.

Ik wil eindigen met de laatste alinea van artikel. Daar hoef ik niets meer aan toe te voegen:

Voorganger Joshua Harris noemt deze beweging 'nederige orthodoxie'. "Als je werkelijk begrijpt wat reformatorische theologie is, kun je alleen nog maar in verbazing met je hoofd schudden en zeggen: 'Het is ongelofelijk. Waarom zou God mij verkiezen?'. Dan ben je zo verwonderd door Gods genade, dat je helemaal geen gevechten met anderen meer wíl aangaan. Zo'n houding leidt er juist toe dat je hart uitgaat naar verloren mensen."