Geloofsbelijdenis van Nicea

De oorspronkelijke Geloofsbelijdenis van Nicea is in het Grieks opgesteld. Er zijn een aantal Nederlandse vertalingen van de Geloofsbelijdenis van Nicea in omloop, met kleine tekstuele verschillen. De versie zoals die in mijn kerkgenootschap wordt gebruikt is een gemoderniseerde versie. Deze kun je hier vinden. Hieronder laat ik een oudere versie zien. Het taalgebruik is wel ouderwets, maar is op enkele details net wat preciezer.

Ik geloof in één God, den almachtigen Vader, Schepper des hemels en der aarde, aller zienlijke en onzienlijke dingen.

En in één Heere Jezus Christus, den eniggeboren Zoon van God, geboren uit den Vader vóór alle eeuwen; God uit God, Licht uit Licht, waarachtig God uit waarachtig God, geboren, niet gemaakt, van hetzelfde wezen met den Vader, door Welken alle dingen gemaakt zijn.

Die om ons mensen en om onze zaligheid, is nedergekomen uit den hemel, en vlees geworden is van den Heiligen Geest uit de maagd Maria, en een mens is geworden; ook voor ons gekruisigd is onder Pontius Pilatus, geleden heeft, en begraven is; en ten derden dage opgestaan is naar de Schriften, en opgevaren is ten hemel; zit ter rechterhand des Vaders, en zal wederkomen met heerlijkheid om te oordelen de levenden en de doden;

Wiens Rijk geen einde zal hebben.

En in den Heiligen Geest, Die Heere is en levend maakt, Die van den Vader en den Zoon uitgaat, Die te zamen met den Vader en den Zoon aangebeden en verheerlijkt wordt, Die gesproken heeft door de Profeten. En één, heilige, algemene en apostolische Kerk. Ik belijd één Doop tot vergeving der zonden, en ik verwacht de opstanding der doden en het leven der toekomende eeuw. Amen.

Wat betekent dit nu? Ik heb eens de moeite genomen om deze belijdenis onder de loep te nemen, op basis van de vraag: wat betekent deze belijdenis nu voor mij persoonlijk? Hieronder het resultaat daarvan.

Ik geloof in één God^a, den almachtigen^b Vader^c, Schepper des hemels en der aarde^d, aller zienlijke en onzienlijke dingen^e.

^a één God: ik weet dat ik met alles en voor alles terecht kan bij één God. Ik hoef niet voor dit naar de ene, en voor dat naar een andere god. Eén adres dus. Eén God die dus ook alles van mij weet.

^b almachtig: Niets gaat buiten Hem om. Alles is in zijn hand. Mijn leven is geborgen bij Hem.

^c Vader: niet afstandelijk, maar heel dichtbij. Hij is zorgzaam, betrokken. Ik maak deel uit van een groot geheel, een gezin, waarvan Hij de Vader is. Vader - dat is ook: oorsprong. Bij Hem begon alles en begint het altijd weer.

^d Schepper van hemel en aarde: Ons probleem is dat wij zo geneigd zijn onze aandacht te richten op de schepping zelf. In het verleden aanbaden volken de zon, de maan etc. Nu zijn wij zo gericht op materiële zaken etc, of ook mensen die wij ver-afgoden. Maar Hij is de Schepper, onze aandacht moet uitgaan naar Hem!

^e zienlijk en onzienlijk: God heeft nog ook onzienljke dingen geschapen: engelen, gedienstige geesten, maar ook machten en overheden in de lucht/hemelse gewesten. Ook satan is een schepsel: God staat boven hem! Ik hoef niet bang te zijn.

En in één Heere^a Jezus Christus, den eniggeboren Zoon van God^b, geboren uit den Vader vóór alle eeuwen^c; God uit God, Licht uit Licht, waarachtig God uit waarachtig God^d, geboren, niet gemaakt ^e, van hetzelfde wezen met den Vader^f, door Welken alle dingen gemaakt zijn^g.

^a Heer: Jezus Christus is Heer, mijn Heer. Ik ben zijn dienstknecht, slaaf, ik ben zijn eigendom! Hij heeft mij gekocht met zijn bloed.

^b eniggeboren Zoon van God: Hij is uniek, heeft een unieke positie, Hij is dé Erfgenaam. Wij mogen ook Gods kinderen zijn, maar wij zijn wel - in tegenstelling tot Hem - aangenomen kinderen.

^c geboren uit de Vader voor alle eeuwen: als ik dit op mij in laat werken dan duizelt het me. Christus is van eeuwigheid. Voortgebracht door de Vader, zie bijv. Spreuken 8:22-31. En tegelijk eeuwig, dus zonder begin. Ik kan God hierom alleen maar aanbidden.

^d God uit God ... : Christus is God! Dit is Johannes 1 naspreken. Nogmaals: mijn verstand kan hier niet bij, ik kan alleen maar voor Hem buigen in aanbidding. Het betekent wel, dat mijn Verlosser God zelf is. Tegelijk - als ik hierover doordenk - geeft het aan hoe groot onze ellende is: God zelf en niemand minder is ons komen verlossen. Om stil van te worden.

^e geboren, niet gemaakt: Voortgebracht maar ook: Christus is geen schepsel. Als wij Hem aanbidden, aanbidden wij God.

^f van hetzelfde wezen ...: Wie Jezus Christus heeft gezien, heeft de Vader gezien. In Hem zien we de Onzienlijke. Zo, juist zo, heeft God het gewild. In Hem is God met ons: Immanuël. Hoe nodig heb ik Christus!

^g door Wie alle dingen gemaakt zijn: gaat dit nu over de Vader, of over de Zoon? Taalkundig kan het allebei: en dat is precies het geheim denk ik. Laten staan, zoals het er staat. Ik verwonder me erover, en besef weer hoe één die twee zijn.

Die om ons mensen en om onze zaligheid^a, is nedergekomen uit den hemel^b, en vlees geworden is^c van den Heiligen Geest uit de maagd Maria^d, en een mens is geworden^e; ook voor ons gekruisigd is onder Pontius Pilatus, geleden heeft, en begraven is^f; en ten derden dage opgestaan is naar de Schriften^g, en opgevaren is ten hemel; zit ter rechterhand des Vaders^h, en zal wederkomen met heerlijkheid om te oordelen de levenden en de doden;ⁱ

Wiens Rijk geen einde zal hebben.^j

^a om ons mensen en onze zaligheid: hier blijkt zijn liefde voor ons verlorenen, voor mij! Hij heeft onze zaligheid op het oog, ook al hebben wij dat niet verdiend. Pure genade!

^b neergekomen uit de hemel: Als ik er over nadenk welke heerlijkheid Hij bezat, en wat Hij heeft opgegeven. Hoe Hij zich heeft vernederd - wie heeft er zoveel liefde gehad voor ons, maar ook voor zijn Vader, om zijn wil te doen. Hij is dieper gegaan dan wie ook, om onder ons te komen en ons zo boven onze ellende uit te tillen en voor zijn Vader te plaatsen.

^c vlees geworden: Hij heeft onze natuur aangenomen, maar zonder zonde. Hij bleef God, maar werd mens. Ook hier moet mijn verstand maar tevreden zijn met het feit, zonder het te kunnen uitleggen. Wel is voor mij duidelijk dat Hij tijdens zijn leven op aarde echt mens was, zijn godheid was verborgen, bedekt.. Dat was zijn eigen keus. Maar juist daarin is Hij zo dicht bij ons gekomen.

^d van de Heilige Geest uit de maagd Maria: ik geef toe, als gereformeerde ben ik me er misschien te weinig van bewust dat Jezus geboren is uit de maagd Maria. Maar dit feit geeft mij vooral aan dat de mens Jezus verwekt is door de Heilige Geest, zonder tussenkomst van een man. Dus geen erfzonde. Daarom neem ik 'van de Heilige Geest' samen met 'uit de maagd Maria'. Jezus Christus is dus in de eerste plaats Gave van de Heilige Geest. God heeft Maria daarvoor willen gebruiken, en daarvoor mogen wij haar gelukkig prijzen. Maar kijk vooral naar hoe Maria daar zelf mee omging: zij kende haar positie!

^e is mens geworden: zie opmerkingen bij punt c. Het lijkt dubbel, maar is vooral een onderstreping dat Hij echt mens is geworden.

^f voor ons gekruisigd ... begraven is: Hij is voor ons gekruisigd, gestorven en begraven! Hij onderging dat alles voor ons. Jesaja 53 komt bij me boven. Zijn lijden, mijn genezing; zijn veroordeling, mijn vrijspraak; zijn dood, mijn leven;

^g opgestaan ... naar de Schriften: zijn opstanding, mijn rechtvaardiging... Hij leeft! En daarom mag ik leven, eeuwig. Want dezelfde kracht waarmee God in ons werkt, is overeenkomstig de sterkte van de macht waarmee God Jezus Christus heeft opgewekt (Efeze 1:19,20). Het 'naar de Schriften' geeft aan dat God zijn woord houdt. Hij komt zijn beloften na. En het zegt iets over de Schriften zelf: die zijn betrouwbaar, het is Gods woord.

^h zit aan de rechterhand van de Vader: Hij heeft alle macht gekregen in hemel en op aarde! Hij regeert. Hij heeft geërfd, wij zullen met Hem erven, en als koningen regeren!

ⁱ Hij zal weerkomen om te oordelen ...: Hij zal Rechter zijn. Bedreigend voor hen die niet geloven. Maar voor mij - Hij die mij gekocht heeft is mijn Rechter! Ik zal staande blijven.

^j Zijn rijk zal geen einde hebben: Daniel 7:27 - Alle andere rijken zijn tijdelijk, hoe prachtig en groot en sterk ook, maar Christus' rijk is eeuwig, het zal standhouden in eeuwige gerechtigheid. Onvoorstelbaar eigenlijk. Maar het lijkt me geweldig om daar te zijn. En ik ben er nu al een burger van!

En in den Heiligen Geest, Die Heere is en levend maakt^a, Die van den Vader en den Zoon uitgaat^b, Die te zamen met den Vader en den Zoon aangebeden en verheerlijkt wordt^c, Die gesproken heeft door de Profeten ^d. En één, heilige, algemene en apostolische Kerk^e. Ik belijd één Doop tot vergeving der zonden^f, en ik verwacht de opstanding der doden en het leven der toekomende eeuw^g. Amen.

^a Die Heer is en levend maakt: De Heilige Geest is Heer. Het is dan ook de Geest van mijn Heer Jezus Christus, ja de Geest van God zelf. En die Geest wil mij be-Heer-sen. Hij maakt levend. Dat zie je al in Genesis 2:7, als God het leven in Adam blaast. Je ziet het in Ezechiel 37:1-14. En in Johannes 3:1-8. De Geest wekt tot leven, in de wedergeboorte.

^b die van de Vader en de Zoon uitgaat: De Geest is Gods gave aan zijn kerk. Eerder schreef ik: Jezus is de gave van de Geest, maar de Geest is vervolgens ook zelf een gave. Dit stukje uit de belijdenis zegt mij vooral dat in de Geest God zelf, Vader en Zoon, naar ons toe komt, en in ons hart wil wonen (Johannes 14:23). Hij zal uit het mijne nemen en het u verkondigen, zegt Jezus (Johannes 16:14).

^c Die samen met de Vader en de Zoon aan(ge)beden en verheerlijkt wordt: Het is één God, die zich op verschillende manieren openbaart. De Geest lijkt in eerste instantie op de achtergrond te staan; Hij zal Mij verheerlijken zegt Jezus. Maar daarin wordt ook de Geest verheerlijkt, want God is (een) Geest.

^d Die gesproken heeft door de Profeten: We lezen heel duidelijk in Hebreeën 1:1 dat God door de profeten gesproken heeft, maar ook lezen we in Handelingen 28:25 dat de Heilige Geest door Jesaja gesproken heeft. In wezen dus Dezelfde als God. En het 'spreken' wijst mijn inziens ook op het Woord.

^e (ik geloof) één, heilige, algemene en apostolische Kerk: voor mij is dat de ene Gemeente, de ene kudde, afgezonderd van de wereld, universeel, gefundeerd op het onderwijs van de apostelen. Helaas is de werkelijkheid weerbarstig, en ik geloof dat we God daar veel verdriet mee doen, maar ik denk ook dat God vanuit de hemel een andere kijk op de Kerk heeft. Overigens: ik geloof niet IN een kerk, het is: ik geloof een kerk.

^f één Doop tot vergeving der zonden: dit vind ik een lastige, gezien allerlei doopdiscussies. Ik vraag me af in hoeverre ik hier de waterdoop in moet zien, of datgene wat de waterdoop uittekent: de doop in Christus. Overdrachtelijk betekent dat: volledig in beslag worden genomen door Hem, door zijn Geest. Ten diepste gaat het om de eenwording met Christus (Romeinen 6:5), door het geloof. Dan geldt: Daarom is er nu geen veroordeling meer voor hen die in Christus Jezus zijn (Romeinen 8:1). Wat betreft de formulering in deze belijdenis vindt ik het woordje 'tot' spreken: niet de doop zelf vergeeft of wast je zonden weg. Het is een middel tot! De doop roept op tot geloof, waardoor je gerechtvaardigd wordt.

^g ik verwacht de opstanding der doden en het leven der toekomende eeuw: Wat een heerlijk vooruitzicht! De dood is er nog wel, maar de opstanding is zeker, en dat zal een leven zijn, waar we nog niet van kunnen dromen. Wel zou dit meer mogen leven in mijn persoonlijk geloof.

Voor meer achtergrondinformatie over deze belijdenis kun kijken op
wikipedia.