Verzoening door voldoening
>> woensdag 19 november 2008
Jaren geleden leerde ik dat zinnetje op catechisatie: 'verzoening door voldoening'. Ik moet er weer aan denken nu ik het bericht in het ND gelezen heb dat ds. Ton de Ruiter uit het ambt van predikant is ontheven, omdat hij niet meer achter de gereformeerde rechtvaardigingsleer kan staan.
Het zou best kunnen dat er door dit bericht hier in Nederland een discussie over de leer van de verzoening en de rechtvaardiging losbarst. In Engeland en Noord-Amerika speelt deze discussie al zo'n jaar of vier. En ik denk dat we daar veel van kunnen leren. Op de weblog van de Engelse christen-blogger Adrian Warnock wordt er veel aandacht aan besteed. De discussie begon in 2004 met het boek The Lost Message of Jesus van Steve Chalke waarin hij sprak over de leer van de verzoening door voldoening als een 'cosmic child abuse'.
In reactie daarop verscheen het boek Pierced For Our Transgressions van Steve Jeffery, Mike Ovey en Andrew Sach (met een voorwoord van John Piper), dat de klassieke leer van de verzoening door voldoening verdedigt. Iemand als N.T. Wright (laatst nog geïnterviewd in het ND) heeft echter dit boek als onbijbels aangeduid. Wright heeft ook wel kritiek geleverd op Chalke en lijkt zo een soort midden-positie in te nemen, maar staat in feite toch dichter bij Chalke.
John Piper heeft op zijn beurt gereageerd op Wright in zijn boek de The Future of Justification. Daarin gaat Piper in op de vraag of de gerechtigheid van Christus ons wordt toegerekend of niet. Dat lijkt op het eerste gezicht een andere discussie, maar het heeft alles te maken met de vraag wat er aan het kruis is gebeurd. En dat is de vraag die ook Ton de Ruiter stelt.
Ton de Ruiter stelt: 'Kernvraag voor mij is: Kan God alleen maar vergeven als er plaatsvervangend betaald wordt? Dat raakt de vraag wat deed Jezus op Golgota voor mij?' Hij vraagt zich af: 'Wordt Gods genade minder als hij vergeeft 'om niet'?' De vraag is echter wat er bedoeld wordt met 'vergeven om niet'. Ja, ons kost het niets, maar het kostte Christus zijn leven. Piper laat zien dat de grond van onze rechtvaardiging gelegen is in Christus' gerechtigheid die ons door het geloof in Hem wordt toegerekend. Dat is meer dan louter vergeving. Ik citeer John Piper:
De rechtvaardig verklaring in de rechtszaal van God is niet louter vergeving; het is niet louter de status van kwijtschelding; het is de aangeklaagde als moreel rechtvaardig rekenen hoewel hij dat in zichzelf niet is.Overigens vraag ik me af of Ton de Ruiter het werk van John Piper kent. De Ruiter is erg bezig geweest met de verhouding tussen rechtvaardiging en heiliging en juist van John Piper - ik denk bijv. aan Piper's boek Toekomstige Genade - heb ik zoveel geleerd over de verhouding tussen die twee.
In Engeland en Noord-Amerika wordt deze discussie al gelabeld als 'Atonement Wars'. Een afkorting die je in de verslaggeving vaak tegenkomt is PSA wat staat voor Penal Substitutionay Atonement. Dat geeft aan dat het gaat om plaatsvervangende (substitutionary) verzoening (atonement) door Jezus waarbij Hij de straf (penal) die wij hadden verdiend op zich heeft genomen. Waar het in de discussie over PSA over gaat is of de P van Penal wel kan blijven staan.
Er kan ons hier in Nederland dus nog wel eens wat te wachten staan! Toch zie ik daar ook wel iets positiefs in (en ik hoop ook dat het gebeurt), namelijk dat mensen begrippen als verzoening door voldoening en leer van de rechtvaardiging en het plaatsvervangend lijden en sterven van Jezus gaan doordenken en (opnieuw) omarmen. Of om het met de woorden van ds. Jos Douma te zeggen:
... laat deze leerkwestie voor ons allemaal ook een aanleiding mogen zijn om ons opnieuw te verdiepen in Gods eigen Woord. Om opnieuw te verwoorden en te beleven wat we geloven als we zeggen dat Christus voor onze zonden is gestorven aan het kruis. Bijbelse en theologische uitdrukkingen en zinswendingen kunnen door veelvuldig gebruik sleets worden, kunnen een geruststellend effect krijgen waardoor ze niet meer werkelijk effectief zijn. Laat weer ervaarbaar mogen worden dat het Woord van God levend en krachtig is, en scherper dan een tweesnijdend zwaard.
(zie blog.josdouma.nl, Geen predikant meer geschreven op 18 november 2008)
1 reactie(s):
Beste ??
(heb je geen naam?)
Je vroeg of ik het werk van John Piper kende. Jawel. Grote waardering heb ik voor bepaalde boeken van hem (met name voor zijn 'Future Grace'). Maar steeds als hij schrijft over de betekenis van Golgotha heeft hij mijns inziens weinig diepgang. Dan gaat hij steeds zondermeer uit van het gangbare 'schuld-betalings-standpunt' of anders gezegd van 'verzoening door betaling of voldoening'. Dat standpunt verdedigt hij met verve, zonder die keus voor dat standpunt echt te beargumenteren. Dat is 'vanzelf' voor hem. Zo zelfs, dat hij dat standpunt gewoon 'inleest' in bijbelteksten. In zijn boek 'Vreugde in God' hoofdstuk 6 blijkt dat erg helder. Daar gaat hij zondermeer er van uit dat Jesaja 53 rechtstreeks over Jezus spreekt. Deze basis van zijn hoofdstuk is minstens aanvechtbaar en mijns inziens onhoudbaar. Maar ook in zijn boek 'Waarom moest Jezus sterven?' (50 redenen)legt hij voortdurend alle teksten die hij bespreekt uit vanuit de gedachte dat de schuld of straf betaald moest worden. Op dit punt is Piper mijns inziens 'bijziend' te noemen.
Hetzelfde geldt overigens volgens mij voor zijn theologie van 'christen-hedonisme'. Ik zie de winst van die visie niet echt en deze visie beschadigt mijns inziens het beeld van God als de grote 'Hedonist'. Draait het bij God nou echt om Zichzelf?? Dit lijkt me een manier van spreken die geen recht doet aan wat God over Zichzelf laat weten.
Hij is liefdevol, en dat strijdt met egocentrisch denken wat in feite hedonisme altijd is. Tenslotte - als je op me reageert, laat het mij dan weten, want ik kijk niet vaak naar dit soort sites.
Hartelijke groet,
Ton de Ruiter.
Een reactie posten