Jong en evangelisch

In het het Katern, de vrijdagse bijlage van het Nederlands Dagblad, staat vandaag een interessant artikel met de titel Jong en evangelisch in Houten. Het betreft een interview met antropoloog Johan Roeland, die onderzoek doet naar de evangelicalisering bij kerkelijke jongeren in Houten.

Zijn onderzoek laat zien dat begrippen als zonde en schuld naar de marge van de geloofsbeleving van deze jongeren zijn verschoven. In plaats daarvan gaat het jongeren om acceptatie: 'Jongeren willen geaccepteerd worden; de evangelische beweging komt aan dat verlangen tegemoet.'

Op de vraag waarom jongeren zich aangetrokken voelen tot de evangelische manier van geloven antwoordt Johan Roeland dat de hedendaagse evangelicale religiositeit tegemoet komt aan de onzekerheden van de moderne mens:

Een van de belangrijkste onzekerheden in deze tijd is die van het zelf. Het is te zien aan de preken, boeken, songteksten en seminars in de evangelicale traditie. Die gaan vaak over identiteit, zelfbeeld, zelfwaarde, zelfontwikkeling en zelfontplooiing. Zo gezien komt religie tegemoet aan de vraag naar het zelf.
Ik merk ook dat de vraag naar het zelf een belangrijke rol speelt in de religieuze ervaring van jongeren. Als ik jongeren die een religieuze bijeenkomst hebben bezocht, vraag naar hun ervaring, zeggen ze meestal dat ze zich enorm door God geaccepteerd voelen. ‘Ik heb het gevoel gehad dat ik mag zijn wie ik ben’, zeggen ze dan. ‘Ik hoef niet onzeker te zijn over wie ik ben. God accepteert me zoals ik ben.’

Begrippen als verzoening en zonde en schuld worden door deze jongeren ook anders ingevuld: ‘Verzoening wordt meer en meer uit de sfeer van schuld gehaald en getrokken in de sfeer van persoonlijkheid en acceptatie van het eigen zelf.’ Als het bijv. gaat over zondebesef, constateert Johan Roeland:

Het besef van schuldig staan tegenover God kom je niet zo gauw meer tegen. De taal is er nog wel: men is een zondaar, men heeft verlossing nodig, maar in de beleving van het geloof speelt dat een geringe rol. Veel belangrijker is de ervaring van Gods aanwezigheid.

Als ik dit allemaal zo lees, dan krijg ik de volgende gedachten:

• De aantrekkingskracht van het evangelicale is onmiskenbaar. Gereformeerden kunnen daar overigens best bepaalde dingen van leren. Ik heb zelf bijv. geleerd uiting te geven aan het loven en prijzen en aanbidden van God. Nadat ik aanraking ben gekomen met evangelische mensen, is dat een wezenlijker onderdeel van mijn leven geworden.
• Tegelijk is het evangelische in mijn beleving niet vrij van eenzijdigheden. Dat zie ik ook terug in het artikel. Ik denk dat het goed is om te zoeken naar je identiteit en die dan juist in Christus te vinden. Het is heerlijk je geaccepteerd te weten. Maar dat moet niet ten koste gaan van begrippen als zonde en schuld en verzoening. Juist besef daarvan geeft alle aanleiding om God te aanbidden! Vergeet nooit waar je van bent verlost!
  
• Ik ben gereformeerd en wil dat ook graag blijven. Ik heb óók ontdekt dat de gereformeerde traditie zoveel rijkdom bevat. Wat dat betreft zijn we als gereformeerden (vrijgemaakt in mijn geval) wel wat kwijt geraakt naar mijn mening. Thema's als het kennen van een diepe vreugde, het in alles gericht zijn op de eer van God - ze zijn voor mij tot leven gekomen na het lezen van boeken en luisteren naar preken van John Piper, iemand die voluit reformatorisch is.
  
• Eén uitspraak van John Piper die ik niet ongenoemd wil laten is dat we eerst in ons denken moeten veranderen voordat we in ons gedrag veranderen. Verkeerd leven komt door verkeerd denken. Oftewel: het is van wezenlijk belang dat begrippen als zonde, schuld, vergeving, verzoening, kruis, rechtvaardiging en heiliging etc. etc. worden geleerd. Niet als droge kost, maar dat ze in het hart worden meegedragen. De engelse prediker Dr. Martyn Lloyd-Jones zei dan ook dat hét doel van het bestuderen van dogma's (zoals de net genoemde) moet zijn: aanbidding van God.
• Dit bij elkaar genomen: wat is het dus belangrijk dat we zoeken naar evenwicht. Niet doorslaan in dode orthodoxie (kennis in het hoofd, maar koud in het hart). Niet doorslaan naar bevrediging zoeken in ervaringen an sich (een brandend hart, maar waarvoor precies?). God wil ons helemaal: 'U zult de Here, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand' (Mat 22:37).
  
• Ik krijg steeds meer oog voor onze eigen zondige natuur. Ik vergelijk onze zondige natuur en God wel eens met twee magneten die elkaar afstoten. Op de een of andere manier, als we proberen uit onszelf iets goeds te doen voor God, schieten we door, buigen we af. Zoiets zie ik hier ook: het evenwicht raakt dan zoek. Het is blijkbaar verschrikkelijk moeilijk om dat evenwicht te vinden en te houden.

Ik bid dan ook dat God ons allemaal, jong, maar ook oud, telkens weer bij Hem terugbrengt door zijn Woord en Geest. Alleen Hij kan het evenwicht weer herstellen.