Geestelijke depressiviteit

Een paar weken geleden gaf ik aan dat ik in een moeilijke periode zit. Het gaat nu wel beter, maar de onrust blijft. Dat is vervelend, maar ik weet gelukkig dat dit erbij hoort. Bij mij ijlt dat altijd nog een poos na. Het maakt het echter ook wel lastig en het kost veel energie: de onrust zelf wordt soms ook een oorzaak van zorgen, en zo zit je dan in een vicieuze cirkel waar je maar moeilijk uitkomt.

Ongeveer anderhalve week geleden heb ik een boek gekocht van Dr. D. Martyn Lloyd-Jones, een van mijn favoriete schrijvers cq. predikers. Het boek heet 'Oorzaken en Genezing van Geestelijke Depressiviteit'. Ik heb het meteen gelezen, ja verslonden bijna. Nu ben ik er voor de tweede keer in begonnen en ga ik er in een wat rustiger tempo doorheen. Wat een schitterend boek is dit zeg!

***
In de typische Lloyd-Jones-stijl wordt dit onderwerp besproken. Hij begint met een algemene beschouwing, wat je als een soort inleiding of samenvatting zou kunnen zien. Vervolgens gaat hij dieper op allerlei aspecten en oorzaken in en laat hij duidelijk vanuit de Bijbel zien hoe we daar mee om behoren te gaan. Zo gaat het onder meer over:

• Het juiste zicht op de leer van de rechtvaardiging (hoofdstuk 2);
• De juiste verhouding tussen geest/verstand en hart en wil (hoofdstuk 4);
• Dingen uit het verleden die ons neerslachtig kunnen maken, zoals een bepaalde zonde (hoofdstukken 5 en 6);
• Angst voor de toekomst (hoofdstuk 7);
• Gevoelens en hoe daar mee om te gaan (hoofdstuk 8);
• Dat het goed is om bezig te blijven en niet bij de pakken neer te zitten (hoofdstuk 14);
• Discipline (hoofdstuk 15);
• Het nut van beproevingen en kastijding (hoofdstukken 16 en 17);
• En zo nog meer onderwerpen.

In het eerste hoofdstuk behandelt Lloyd-Jones Psalm 42:6 en 12, waar (in de Statenvertaling) staat:

6. Wat buigt gij u neer, o mijn ziel! en zijt onrustig in mij? Hoop op God, want ik zal Hem nog loven voor de verlossingen van Zijn aangezicht.
12. Wat buigt gij u neer, o mijn ziel! en wat zijt gij onrustig in mij? Hoop op God, want ik zal Hem nog loven; Hij is de menigvuldige Verlossing van mijn aangezicht, en mijn God.

Lloyd-Jones gaat onder meer kort in op het verschil tussen vers 6 en 12 (iets dat overigens alleen in de Statenvertaling opvalt). Maar hij legt vooral de nadruk op het feit dat de Psalmist hier tegen zichzelf praat, tegen zijn eigen ziel:

Hij gaat met zichzelf een gesprek voeren (...) Naar mijn gevoel is de grote moeilijkheid bij geestelijke depressiviteit dat we teveel tegen onszelf laten praten, in plaats dat we onszelf aanspreken. Hetzelfde geldt ook als we ons ongelukkig voelen. Meestal komt dat omdat we teveel naar onszelf luisteren in plaats dat we onszelf aanspraken. Dat kan 's ochtends na het ontwaken al beginnen. U hebt die bepaalde gedachte helemaal niet zelf opgeroepen, maar er wordt tegen u gepraat en u wordt stilgezet bij de problemen van de vorige dag. Iemand praat u dat aan. Wie? Dat bent uzelf! De oplossing waar deze man (de psalmist) mee komt is dat we niet langer naar onszelf gaan luisteren, maar dat we tegen onszelf gaan praten. Wat buigt gij u neder, o mijn ziel? vraagt hij. Zijn ziel maakte hem neergebogen, trachtte hem te verbrijzelen. Maar hij gaat daar tegen in en zegt: Zelf, luister eens goed, ik zal ook eens wat zeggen! Begrijpt u wat ik bedoel? Het belangrijkste geheim voor een gezond geestelijk leven is te weten hoe zichzelf aan te pakken. (...) We moeten (...) tegen onszelf zeggen: Hoop op God, in plaats van verder te modderen.
D. Martyn Lloyd-Jones in Oorzaken en Genezing van Geestelijke Depressiviteit, blz. 19,20

Als je zelf last hebt van overbezorgdheid of neerslachtigheid of als je zit te tobben over dingen uit je verleden of als je angst hebt voor de toekomst, dan is dit boek een echte aanrader.